اسپاسم همی فاشیال ( hemifacial spasm) یک اختلال عصبی است که باعث پرش های عضلانی غیر ارادی (اسپاسم) در یک طرف (همی) از صورت (فاشیال) می شود. مردان و زنان از نظز احتمال ابتلا به این بیماری ، در یک سطح قرار دارند و ممکن است دچار این بیماری شوند ، اما زنان بالای ۴۰ سال بیشتر در معرض ابتلا هستند. در ادامه میخواهیم به بررسی علل ، علائم ، روش های تشخیص و درمان این اختلال بپردازیم تا با ارائه اطلاعات مفید به شما عزیزان ، بتوانیم شما را در برخورداری از سلامت ارزشمندتان کمک و یاری کنیم.
علت اسپاسم همی فاشیال چیست؟
اسپاسم همی فاشیال به دلیل فشار روی عصب های صورت ایجاد می شود. عصب ها پیام های الکتریکی را در بدن منتقل می کنند و این شبکه سیگنال ها سیستم عصبی بدن را تشکیل می دهد. در بیشتر موارد ، پرش عضلانی زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی روی عصب صورت فشار وارد می کند. تومور های خوش خیم (غیر سرطانی) در سر و گردن نیز ممکن است باعث فشار روی عصب شوند. گاهی علت مشخصی برای اسپاسم صورت یافت نمی شود. در این موارد ، پزشکان این وضعیت را اسپاسم همی فاشیال ایدیوپاتیک (بی علت شناخته شده) می نامند.
علائم اسپاسم همی فاشیال چیست؟
معمولاً اولین علامت ، پرش گاه به گاه پلک است. پرش پلک به تنهایی معمولاً نشانه مشکل جدی نیست. اما در اسپاسم همی فاشیال ، این پرش به بخش های دیگر صورت هم گسترش می یابد.
در این بیماری ، پرش ها ممکن است باعث کشیده شدن دهان به یک طرف شود. با گذشت زمان ، اسپاسم ها به صورت پیوسته رخ می دهند و در زمان استرس یا خستگی بدتر می شوند.
چگونه این اختلال عصبی تشخیص داده می شود؟
پزشک برای تشخیص اسپاسم همی فاشیال ، معاینه عصبی انجام می دهد که عملکرد مغز را ارزیابی می کند. همچنین احتمالاً برای بیمار تصویربرداری ام آر آی (MRI) تجویز می شود که با استفاده از امواج رادیویی تصاویر دقیقی از درون بدن می سازد.
درمان اسپاسم همی فاشیال چگونه است؟
بسته به شدت علائم ، پزشک یکی از گزینه های زیر را توصیه می کند:
- داروهای خوراکی
- تزریق سم بوتولینوم (Botox)
- جراحی
دارو های خوراکی برای این اختلال عصبی کدامند؟
اگر علائم شما خفیف باشد ، داروهای خوراکی اولین گزینه درمان اسپاسم همی فاشیال می باشند. این داروها سیگنال های مغزی ایجاد کننده اسپاسم را مختل می کنند. داروهای رایج شامل موارد زیر هستند:
- کاربامازپین (Tegretol)
- کلونازپام (Klonopin)
- باکلوفن (Lioresal)
عوارض جانبی دارو های خوراکی چیست؟
این دارو ها ممکن است عوارضی خفیف تا متوسط داشته باشند. از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات تعادلی
- خواب آلودگی
- حالت تهوع
- بثورات پوستی (جوش)
تزریق سم بوتولینوم چیست؟
برای بسیاری از افراد ، تزریق سم بوتولینوم مؤثرترین روش درمانی اسپاسم همی فاشیال است. پزشک مقدار کمی از این دارو را با سوزنی بسیار نازک به اطراف عضلات درگیر تزریق می کند. این تزریق ها عضلات را به طور موقت ضعیف می کنند و اسپاسم را متوقف می سازند. معمولاً هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار نیاز به تکرار دارند.
عوارض تزریق بوتاکس چیست؟
در سه روز اول پس از تزریق ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- تحریک چشم
- افتادگی پلک
- ضعف موقت صورت
جراحی برای اسپاسم چگونه انجام می شود؟
اگر علت اسپاسم همی فاشیال فشار یک رگ خونی بر عصب صورت باشد ، پزشک جراحی کاهش فشار عروقی میکروسکوپی (MVD) را توصیه می کند.
در این روش ، جراح با استفاده از یک تفلون کوچک فشار را از روی عصب بر می‌دارد.
مراحل جراحی اسپاسم همی فاشیال عبارتند از:
- باز کردن بخشی کوچک از جمجمه
- شناسایی رگ خونی که روی عصب صورت فشار می آورد.
- قرار دادن یک صفحه فلزی بین عصب و رگ
عوارض جراحی کاهش فشار عروقی چیست؟
بعد از این جراحی ، بیمار ممکن است عوارض زیر را تجربه کند:
- کاهش شنوایی
- ضعف عضلات صورت
آیا اسپاسم همی فاشیال درمان قطعی دارد؟
درمان قطعی تضمینی ، برای همه وجود ندارد. با این حال ، در بیشتر موارد علائم با درمان به طور قابل توجهی بهبود می یابند یا از بین می روند.
چگونه می توان از این اختلال عصبی پیشگیری کرد؟
هیچ روش اثبات شده ای برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد.
بیماری های مرتبط
برخی بیماری ها علائمی مشابه اسپاسم همی فاشیال دارند. این بیماری ها که عصب های صورت را درگیر می کنند شامل موارد زیر هستند:
- فلج بل (Bell’s Palsy)
- تومور های سر و گردن ، چه خوش خیم و چه بد خیم
- نورالژی تری ژمینال (درد عصب سه قلو)
