سکته مغزی چیست؟ علائم ، علت ، نحوه درمان و پیشگیری سکته مغزی

سکته مغزی از شایع ترین و جدی ترین بیماری های مغزی است که سالانه جان میلیون ها نفر را در سراسر جهان تهدید می کند. این عارضه زمانی رخ می دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع یا به شدت کاهش پیدا کند و سلول های مغزی در کوتاه ترین مدت شروع به مرگ می کنند. تشخیص سریع علائم سکته مغزی و اقدام فوری برای درمان ، نقش تعیین کننده ای در کاهش آسیب های مغزی و افزایش احتمال بهبودی فرد دارد. در سال های اخیر ، آگاهی عمومی درباره علل ، علائم و روش های پیشگیری از سکته مغزی اهمیت بیشتری یافته است. با این حال ، هنوز افراد زیادی به دلیل ناآگاهی یا تأخیر در دریافت خدمات پزشکی، با پیامدهای جدی این بیماری مواجه می شوند. شناخت دقیق این اختلال ، راهکارهای درمانی نوین و سبک زندگی سالم می تواند گامی مؤثر در پیشگیری از بروز سکته مغزی باشد.

علت سکته مغزی چیست؟

اختلال در جریان خون مغز عامل اصلی سکته است. علت اصلی بروز استروک مغزی ، کاهش یا قطع ناگهانی جریان خون به بخشی از مغز است. این وضعیت ممکن است به دو شکل اتفاق بیفتد:

1. سکته مغزی ایسکمیک (ایسکمیک یا انسدادی) : در این نوع ، شریان‌ هایی که وظیفه خون رسانی به مغز را دارند به‌ واسطه لخته خون یا تنگی عروق انسداد می یابند. این نوع از سکته ، شایع‌ ترین شکل بیماری است و حدود ۸۰ درصد موارد سکته مغزی را شامل می‌ شود.
2. سکته مغزی هموراژیک (خونریزی‌ دهنده) : این نوع سکته هنگامی رخ می‌ دهد که یکی از رگ‌ های مغز پاره شده و باعث خونریزی در بافت مغز می‌ شود. فشار خون بالا ، آنوریسم‌ های مغزی و ضربه‌ های شدید از عوامل بروز این نوع سکته هستند.

عوامل خطر سکته مغزی

شایان ذکر است که عوامل متعددی می‌ توانند خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش دهند. برخی از مهم‌ ترین این عوامل عبارتند از:

• فشار خون بالا که شایع‌ ترین و مهم‌ ترین عامل خطر در بروز این بیماری است.
• دیابت و افزایش قند خون به مرور زمان به رگ‌ های خونی آسیب رسانده و خطر سکته را افزایش می‌ دهد.
• چربی خون یا کلسترول بالا باعث تشکیل پلاک در دیواره عروق شده و مانع از جریان طبیعی خون می‌ شود.
• عاداتی مثل سیگار کشیدن و مصرف الکل با ایجاد اختلال در عملکرد قلب و عروق ، احتمال سکته مغزی را افزایش می‌ دهند.
• سابقه خانوادگی و ژنتیک در خصوص این عارضه ، می‌ تواند در مستعد بودن فرد برای ابتلا به سکته نقش داشته باشد.
• بی‌ تحرکی و تغذیه ناسالم و سبک زندگی نادرست نیز از عوامل مؤثر در بروز استروک مغز محسوب می‌ شود.

علائم قبل از سکته مغزی

داشتن آگاهی کافی از علائم هشدار دهنده‌ ای که ممکن است پیش از وقوع سکته مغزی نمود پیدا کنند ، نقش مهم و کلیدی در پیشگیری از آسیب‌ های مغزی و نجات جان بیمار دارد .

توجه : برخی از افراد ممکن است دچار حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شوند که علائم آن مشابه سکته مغزی است اما موقتی بوده و معمولا طی چند دقیقه تا چند ساعت برطرف می‌ شود . با وجود رفع علائم ، این وضعیت به عنوان یک هشدار جدی تلقی می‌ شود و نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد .

آیا استروک مغزی درمان پذیر است؟

این اختلال ممکن است به صورت ناگهانی باعث آسیب به سلول های مغزی و اختلال در عملکرد بخش های مختلف بدن شود. اما سوالی که بسیاری از بیماران و خانواده های آن ها می پرسند این است: آیا سکته مغزی خوب میشود؟ باید متذکر شد که درمان استروک مغزی ممکن و در بسیاری از موارد موثر است، اما موفقیت آن به عوامل متعددی وابسته است. از جمله مهم ترین عوامل موثر در درمان سکته مغزی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. نوع سکته مغزی: همانطور که پیش تر گفته شد ، سکته های مغزی به دو نوع ایسکمیک (ناشی از انسداد رگ) و هموراژیک (ناشی از پارگی رگ) تقسیم می شوند. روش درمان در هر یک متفاوت است.
2. زمان مراجعه به پزشک: هر چه مراجعه به بهترین متخصص مغز و اعصاب سریع تر صورت گیرد، شانس بازگشت عملکرد مغز بیشتر خواهد بود. مراجعه در ساعات اولیه پس از بروز سکته باعث اثر بخشی بیشتر روند درمانی می شود.
3. میزان آسیب به بافت مغز: اگر ناحیه وسیعی از مغز آسیب دیده باشد، درمان و توانبخشی دشوارتر خواهد بود.
4. وضعیت کلی سلامت بیمار: سن ، بیماری های زمینه ای مانند دیابت یا فشار خون بالا نیز نقش مهمی در روند بهبود دارند.